Beeldvorming en regionale uitvoeringskracht
Provincies hebben een bijzondere verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het openbaar bestuur, maar wij stellen voorop dat die verantwoordelijkheid wordt gedeeld en ingevuld samen met de gemeenten. Die kwaliteit wordt bezien in de context van sterke en wendbare besturen (zie 7.4) die opgaven, zowel zelfstandig als in samenwerking, op gaan pakken. Een focus op alleen bestuurskracht wordt in dit kader ervaren als te statisch en te weinig uitnodigend. Juist het “samenspel” tussen overheden en met andere partijen en organisaties in de regio is van groot belang. In een regio kan namelijk het beste de aanpak van de grote maatschappelijke opgaven plaatsvinden. Die regiovorming en uitvoeringskracht rondom de maatschappelijk opgaven is een doorlopend proces dat regelmatig bijstelling behoeft. Daarbij is het van belang te weten hoe de meest effectieve regio (met slagkracht) kan worden gevormd en welke rol daarbij van de provincie wordt gevraagd. Meerdere partijen - niet alleen de overheden - zijn belangrijk bij de aanpak van de opgaven. Elke partij kan waarde toevoegen aan de samenwerking vanuit de eigen taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Ter uitvoering van de ambities uit het coalitieakkoord met betrekking tot de regionale uitvoeringskracht en het vergroten van de kwaliteit van bestuur willen wij hier dan ook inzicht in krijgen om te bepalen waar we gezamenlijk staan en waar we naartoe willen de komende jaren. Dit hebben we ook nodig om onze handelingsperspectieven en rollen in beeld te brengen. Dit beeld willen we samen met de gemeenten ontwikkelen. Daarvoor wordt eerst een plan van aanpak opgesteld.

Regionale omgevingsagenda Lopikerwaard
Een voorbeeld van regionale krachtenbundeling om gemeentegrens-overstijgende opgaven gezamenlijk aan te pakken is de samenwerking in de Lopikerwaard. Vijf gemeenten (Lopik, Montfoort, Oudewater, Woerden en IJsselstein), waterschap HDSR en de provincie werken daar samen aan een regionale omgevingsagenda waarin de voor dat gebied urgente thema’s worden opgepakt. De agenda is in feite het verhaal van deze regio met kansen en uitdagingen. In het eerste kwartaal van 2020 wordt de agenda opgeleverd en besproken in een bijeenkomst met de vijf gemeenteraden. Die bepalen hoe verder wordt gegaan. De regionale omgevingsagenda geeft in principe richting aan onder andere de provinciale Omgevingsvisie, de lokale omgevingsvisies en andere regionale strategische trajecten, zoals de totstandkoming van het Ruimtelijk Economisch Programma van de U10.

Eemnes-BEL-regio en Amersfoort
Eemnes kan de gewenste samenwerking met Blaricum en Laren in BEL-verband voortzetten nu Noord-Holland de herindelingsprocedures in de regio Gooi- en Vechtstreek heeft gestopt. De drie gemeenten hebben mede ter versterking van de slagkracht van de regionale samenwerking een Uitvoeringsagenda 2019-2022 opgesteld. Eemnes neemt als partiële deelnemer voor het sociale domein deel aan deze samenwerking met uitzondering van de jeugdzorg. Daarnaast werkt Eemnes samen in de regio Amersfoort. Wij blijven met Eemnes en de regiogemeenten in gesprek over de regionale opgaven en ons beeld op de regionale samenwerking.

Vijfheerenlanden
In 2020 zetten wij de benodigde (beleids)ondersteuning voort bij de aanpak van de regionale maatschappelijke opgaven en de uitvoering van beleidsambities van Vijfheerenlanden in regionaal perspectief. Dit betekent dat wij zowel actief een inhoudelijke bijdrage leveren aan de regionale gebiedsambities in het Utrechtse (zoals de U10) als aan de Regionale Maatschappelijke Agenda van de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden (samen met Zuid-Holland en het waterschap Rivierenland). Voor de provinciale begroting betekent dit een aanpassing van de financiële verplichtingen/uitvoering van provinciaal beleid. Dit is per beleidsonderdeel in kaart gebracht.

U10
De provincie wil een belangrijke partner van de U10 worden. In de U10 wordt namelijk in netwerkverband samengewerkt door 16 gemeenten op het gebied van duurzame bereikbaarheid, economische positionering, gezonde en inclusieve regio, gezonde woon- en leefomgeving, groen en landschap en klimaatneutrale regio. Voor deze onderwerpen maken de betrokken bestuurders afspraken over de te volgen koers. In de zelfstandige gemeenten vindt vervolgens besluitvorming plaats. Daarnaast werken deze 16 gemeenten samen in een viertal programma’s: Het Ruimtelijk Economisch Programma, de Regionale Energie Strategie, Groen en Landschap, en Lobby. Wij werken vanuit onze rol en verantwoordelijkheid de constructieve samenwerking en versteviging met dit gemeentelijke netwerk uit.

Beoogd resultaat 2020

• Er ligt een vastgesteld plan van aanpak Sterk Bestuur;
• Op basis van het plan van aanpak wordt samen met de gemeenten een beeld (“foto”) uitgewerkt op regiovorming en uitvoeringskracht.
• De regionale omgevingsagenda Lopikerwaard is gereed.
• De provincie wordt gezien als een constructieve partner van de U10 waarmee goed zaken is te doen. Er is een duidelijk kader voor de rol van de provincie in dit netwerkverband.