Programma 2. Landelijk gebied

2.4.1 Bevorderen vitale, circulaire en energieneutrale landbouw

Samenwerkingsagenda Landbouw
Voor de uitvoering van het provinciale landbouwbeleid is de Landbouwvisie en de daarbij behorende Samenwerkingsagenda Landbouw (SAL) leidraad.
We intensiveren de uitvoering van de Samenwerkingsagenda Landbouw en verhogen daarvoor de personele capaciteit met 2 fte en begroten daarvoor € 180.000 per jaar. De uitvoering van de Samenwerkingsagenda wordt geprogrammeerd op basis van een op te stellen programmaplan.

Regiodeal Foodvalley
We participeren als provincie Utrecht in de Regiodeal Foodvalley. Deze is gericht op drie sporen:

  1. Voor een versnelde transitie naar een toekomstbestendige, duurzame en circulaire landbouw wordt ingezet op het op (boeren)bedrijven testen en meten van emissie reducerende maatregelen (o.a. fijnstof en ammoniak), betere benutting van regionale eiwitbronnen in veevoer, verbeteren bodemkwaliteit en het ontwikkelen van duurzame verdienmodellen.
  2. Via innovatieve experimenten en het toepassen van bestaande interventies in de ruimtelijke, sociale en zorgomgeving worden mensen gestimuleerd om gezonder en duurzaam voedsel te eten. Gezonde voeding krijgt een belangrijke plek in de gezondheidszorg in het gebied.
  3. Kennisinstellingen en (mkb)bedrijven krijgen beter toegang tot gedeelde onderzoeks- en proeffaciliteiten. Het World Food Center Experience wordt gerealiseerd als platform voor dialoog, educatie, participatief onderzoek en beleving en als aansprekende etalage voor het Nederlandse voedselbeleid van de toekomst. De in het gebied ontwikkelde concepten zijn toepasbaar voor andere gebieden in Nederland en daarbuiten.

Het Rijk en zeven regiopartners investeren gezamenlijk €73,62 mln. in de Regiodeal Foodvalley. De provincie Utrecht investeert als één van de regiopartners €10 mln. De bijdrage is in de begroting verdeeld over 4 jaar. Voor 2020 staat €2,5 mln. begroot.

Europese middelen benutten
We spannen ons in om voor Utrecht beschikbare Europese gelden voor de transitie in de landbouw en de ontwikkeling van het platteland optimaal te benutten. We volgen de ontwikkelingen van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB 2021-2027) en de nieuwe POP-periode en leveren hierbij input vanuit de Samenwerkingsagenda Landbouw. Wij zorgen dat de beschikbare POP3-middelen optimaal worden ingezet. Dit loopt nog tot en met 2020.

Landbouwcoaches
Met landbouwcoaches willen we zorgen dat de individuele boer zo veel mogelijk een aanspreekpunt heeft voor regels, transitievraagstukken en subsidies. De landbouwcoach adviseert en begeleidt de eigenaar bij zijn/haar beslissingen over transitie en verduurzaming van het landbouwbedrijf, bij verandering van de functie van het erf of bij beëindiging van het landbouwbedrijf. Hiervoor begroten wij € 1,6 mln. over de periode 2020-2022. Begin 2020 is het Plan van Aanpak klaar om te starten met de inzet van de landbouwcoaches. Een duidelijke afbakening van werkzaamheden voor de landbouwcoaches wordt hierin opgenomen.

Natuurinclusieve landbouw
Natuurinclusieve landbouw spaart natuur en landschap (minder externe druk), zorgt voor natuur (gastheerschap via bijvoorbeeld agrarisch natuurbeheer) én gebruikt de natuur (biodiversiteit is een productiefactor). Natuurinclusieve landbouw draagt zo bij aan behoud en herstel van de biodiversiteit, duurzaam bodembeheer, een lagere milieubelasting, betere waterkwaliteit en hogere landschapskwaliteit. Natuurinclusieve landbouw dient vanzelfsprekend gestoeld te zijn op een verdienmodel voor de boer. We willen bereiken dat de Utrechtse boeren produceren op een zodanige wijze dat de kwaliteit van de leefomgeving voor de mens toeneemt en de Utrechtse biodiversiteit wordt versterkt. Ook willen we bereiken dat natuurinclusieve landbouw een gangbaar verdienmodel wordt voor de agrarische ondernemer.

Als partner van het Actieplan Duurzame Landbouw met Natuur ondersteunen we de initiatiefnemers LTO, NMU, LEU, IVN, HUL, SBB, UPG en Agrarische collectieven met de uitvoering van hun Actieplan. Met het Actieplan worden 50 agrarische ondernemers bij het opstellen en uitvoeren van een Duurzaam Bedrijfsplan ondersteund.  Eind 2020 worden de resultaten verwacht van twee pilots in de Groene Contour, die vorig jaar zijn gestart.  We ondersteunen het Actieplan Duurzame Landbouw met Natuur met menskracht en vergroten onze financiële bijdrage voor het uitvoeren van meer pilots op het gebied van duurzame, natuurinclusieve bedrijfsplannen. Een bedrag van € 100.000 voor personele inzet (€ 50.000 in 2019 en € 50.000 in 2020) wordt gefinancierd vanuit bestaande budgetten (natuur en landbouw).

Versterken verbinding stad-land
In de provincie Utrecht wonen boeren en burgers op korte afstand van elkaar. Dit biedt kansen voor een sterkere verbinding tussen ‘stad en land’, verbreding van de agrarische bedrijfsvoering en ontwikkeling van nieuwe combinaties van product en markt nabij de stad. Het benutten van deze kansen kan wellicht extra verdienmodellen genereren, kan bijdragen aan een sterker imago van de landbouwsector en draagt bij aan de kwaliteit van de provincie als woonlocatie. We stimuleren en ondersteunen projecten die gericht zijn op het versterken van de relatie tussen boer en burger. We optimaliseren de inzet van LEADER om de ondersteuning van stad-land projecten te verbeteren. Zelf willen we met het oog op korte ketens het goede voorbeeld geven door het gebruik van streekproducten in het provinciehuis te stimuleren.
Conform het coalitieakkoord stellen we een voedselagenda op. Om hier invulling aan te geven is eenmalig € 50.000 aan extra middelen nodig.  Op basis van de voedselagenda zullen eventuele benodigde middelen voor uitvoering worden ingebracht bij de Zomernota 2020.

Circulaire landbouw stimuleren
Circulaire landbouw is gericht op het optimaal inzetten en hergebruiken van grondstoffen en producten en het zoveel mogelijk voorkomen van reststoffen, afval en schade aan het milieu. Wij werken samen met onze partners aan het bereiken van de doelen op dit onderwerp conform de Samenwerkingsagenda. We blijven daarbij inzetten op stimulering van innovatie en kennisverspreiding met betrekking tot efficiënte benutting van mineralen. Samen met de partijen van het Hoofdlijnenakkoord Warme Sanering varkenshouderij starten we met de uitvoering van het akkoord.

Energieneutrale landbouw stimuleren
We willen bereiken dat de landbouwsector de kansen benut om klimaatneutraal en energiezuinig te zijn en waar mogelijk opereert als groene energieproducent voor derden. We onderzoeken of het innovatieve project Energieneutrale Melkveehouderij uitgerold kan worden naar andere landbouwsectoren (intensieve veehouderij, fruitteelt, graasdierbedrijven).

Beoogd resultaat 2020

  • Eind 2020 is een provinciale voedselagenda opgesteld.
  • Er zijn 2 pilotprojecten voor natuurinclusieve landbouw in de groene contour afgerond.
  • 50 agrarische ondernemers hebben een Duurzaam Bedrijfsplan voor hun bedrijf opgesteld en zijn gestart met de implementatie van dit Duurzaam Bedrijfsplan in hun bedrijfsvoering.
ga terug